Pepelats: Bir Uzay Gemisi Hikayesi
Bilimkurgu evreninin vazgeçilmez öğeleridir uzay gemileri. Bunların türlü çeşidi vardır. Bazıları ikonik olmuştur. Bu yazımda size duyma ya da görme ihtimalinizin az olduğunu düşündüğüm bir uzay aracından bahsedeceğim. Bu uzay aracının adı Pepelats. Gürcü dilinde “kelebek” demek.
ABD’den gelen resmi bir mektup o dönem iyi bir gürültü koparır. Mektupta Hollywood’da kullanılmak üzere, gizlilik taşımayan Pepelats adlı aracın kendilerine verilmesi rica edilmektedir. Mesele KGB’ye kadar gider ve yapılan araştırmada bunun bir şakanın sonucu olduğu anlaşılır. Bu uzay aracını filminde kullanan Georgiy Daneli, Amerikalı meslektaşları ile sohbeti sırasında, çektiği filmde kullanılan uzay aracının ordu tarafından kendisine ödünç verildiğini söyler. Amerikalılar bunu ciddiye alır ve aracın kullandığı teknolojiyi elde etmek için harekete geçerler. Sonuçta film yönetmenine bir daha yabancılarla sohbet ederken şaka yapmaması rica edilir. Gelelim bu garip uzay aracının hikayesine.
1986 yılında SSCB’de antiütopya türünde bir film çekilir. Georgiy Daneli’nin bu filminin adı Kin-Za-Za. Filmin ilgi çeken görsel efektlerinden biri, kahramanların gittikleri uzak bir gezegende karşılarına çıkan uzay aracı Pepelats’tır. Bu araç silindirik ya da yumurta gövdelidir ve tepesinde kalkış ve uçuş sırasında dönen bir pervanesi vardır. İniş takımı olarak bazılarında tekerlek kullanılır. Ancak bu araç, sahibi yeteri kadar zengin olmadığı için yeterli luts (aracın kullandığı yakıt) alamamasından kaynaklanır. 5-6 metre yüksekliğinde ve 2.5-3 metre çapında olan Pepelats, dört kişi taşıyabilir.
Pepelats: Bir Bakıma TARDIS?
Her Pepelats iki adet fırlatılabilir kurtarma kapsülü ile donatılmıştır. Birinde tuvalet dahi vardır. Pepelats’ın kullandığı yakıt luts, sudan elde edilir. Pepelats bir dolumda 160 kilometre yol kat edebilir.
Pepelats’ın iki uçuş modu bulunur. Gravitsappa’sız uçuş sadece atmosferde mümkündür ve düşük hızlarda gerçekleşir. Gravitsappa’lı uçuş modunda ise yüzeyden uzaya seyahatler gerçekleştirilebilir. Gravitsappa, paslanmış bir contaya benzer ve aracın evrenin herhangi bir yerine anında ulaşmasını sağlar. Bir çeşit TARDIS yani!
Gelelim Pepelats’ın yapımına. Mosfilm Sinema Stüdyosundaki hiçbir dekor uzmanı Teodor Tezik tarafından dizayn edilen Pepelats’ı yapmak istemez. Bunun üzerine Tezik, eski bir Tu-104 yolcu uçağının kuyruk kısmından faydalanarak Pepelats’ı yaptırır. Filmin çekimleri Türkmenistan’da yapılacaktır bu nedenle de Pepelats bir trene bindirilir ancak yolda kaybolur. Yük konşimentosunda “Pepelats” yazar, ancak kimse bunun ne olduğunu bilmemektedir. Pepelats ancak KGB’nin yardımı ile bulunur. Yanlışlıkla Vladivostok’a kadar (Rusya’nın en doğusu) gitmiştir.
Pepelats Rusya’da yayınlanan Mir Fantastiki (Fantezi Dünyası) Dergisi tarafından yapılan bir incelemede “En İyi 10 Uzay Gemisi” sıralamasında altıncı sırayı almıştır. Dergi Pepelats’ı en komik, anlamsız ve bilimkurguda eşi olmayan bir araç şeklinde anlatmaktadır.