Gece Gökyüzündeki En Parlak 10 Yıldız
Yıldızlar, ağırlıklı olarak hidrojen ve helyumdan oluşan devasa yapılardır. Beyaz renkte ve küçük bir nokta olarak görülen yıldızların insanlık tarihindeki yeri de ayrıdır. Yıldızlar, tarihler boyunca birçok medeniyeti etkilemiştir. İnsanların yön bulmada kullandığı yıldızlar, dini törenlerde ve astronomide de kullanılmıştır. Yıllar geçtikçe farklı alanlara da konu olan yıldızlar bilimkurgu yazarlarının da ilgisini çekerek birçok romanda karşımıza çıkmaktadır. David Lindsay’in Arcturus’a Yolculuk kitabı ve Doris Lessing’in Kanopos Arşivleri Serisi ilk aklımıza gelen eserlerdir.
Dünya’dan çıplak gözle baktığımızda yaklaşık 6 bin yıldız görebiliyoruz. Peki gece gökyüzünde gördüğümüz en parlak yıldızların kaçını biliyoruz? Bir teleskobumuz yoksa ve araştırmaya yönelmemişsek sadece isim olarak bileceğimiz bu yıldızlar hakkında birkaç bilgi okumaya ne dersiniz?
SIRIUS
Büyük Köpek Takımyıldızında bulunan Sirius yıldızı, Alpha Canis Majoris ve Dog Star olarak da biliniyor. Mavi-Beyaz renk grubu içinde bulunan yıldızın Dünya’ya olan uzaklığı 8.6 ışıkyılıyken kütlesi Güneş’in iki katıdır. Gökyüzündeki diğer yıldızlardan iki kat daha parlak olan yıldızın uzak gelecekte güneş sistemine daha da yaklaşarak parlaklığını arttıracağı düşünülüyor.
Yaklaşık 300 milyon yıl yaşında olduğu tahmin edilen Sirius Sistemi, uzak kuzey ve güney enlemleri dışında Dünya yüzeyinin çoğu yerinden gözlemlenebilir. Bununla beraber Sirius, koşullar uygun hale geldiğinde gündüz gözüyle bile görülebilir.
CANOPUS
Gece gökyüzündeki en parlak ikinci yıldız olan Canopus, Güneş’ten 14.800 kat daha parlaktır. Kuzey yarım küreden görünmeyen yıldız, listemizin ilk sırasındaki Sirus’tan 37 kat daha uzaktadır. Beyaz ve sarımsı bir renge sahip olan yıldızın Dünya’mıza olan uzaklığı 74 ışıkyılıdır.
ALPHA CENTAURI
Alpha Centauri A, Alpha Centauri B ve Alpha Centauri C’den oluşan bu üç yıldız sistemi bazen Centaur’un Ayağı olarak da adlandırılmaktadır. Bu üçlünün arasından A.C.C Dünya’ya en yakın olan yıldızdır. Yaklaşık 4.3 ışıkyılı mesafede bulunan sistem Erboğa Takımyıldızındadır.
ARCTURUS
Haris-el-sema ve Alpha Bootis olarak da bilinir. Güneşten iki kat büyük ve 100 kat daha parlak olan bu dev turuncu yıldız ayrıca Güneş’e en yakın yıldızlardan birisidir. Bilinen en eski takımyıldızlarından birisidir. Arcturus adı, Büyük Ayı Takımyıldızı’nın üzerinde belirdiğinden ‘ayı bekçisi’ ya da ‘ayının bekçisi’ anlamına gelmektedir.
VEGA
25 ışıkyılı uzaklıkta olan Vega, adını Arapça’da ‘Süzülen Kartal’ ve ‘’akbaba’’ anlamındaki kelimelerden alır. 455 milyon yaşındaki Vega 274 km/s’lik bir dönme hızına sahiptir. Güneş’ten 54 kat daha parlak olan bu beyaz cüce, gece göğünün en parlak beşinci yıldızıdır.
CAPELLA
Capella, Auriga takımyıldızında bulunan sarı bir yıldızdır. İsmini Latincede ‘ küçük dişi keçi’ anlamına gelen Capella’dan alır. Alhajoth ve Hokulei olarak da bilinen yıldız, Epsilon, Zeta ve Eta Aurigia yıldızlarının oluşturduğu ‘Çocuklar’ grubunun birkaç derece kuzeyinde yer almaktadır.
RIGEL
B Sınıfı bir Süperdev olan Rigel gökyüzünde en kolay tanınan Orion takımyıldızında bulunmaktadır. Aslında Rigel, gece gökyüzünde tek bir yıldız olarak görünse de aksine ikili bir yıldız sistemidir. Rigel A ve B’den oluşan bu sistemde diğer yıldız çıplak gözle görünmemektedir.
Gece göğündeki en parlak yedinci yıldız olan Rigel, her iki yarım kürede görünse de 12 Aralık ve 24 Ocak’ta en yüksek parlaklığına ulaşır.
PROCYON
Komşu yıldızlardan 11 ışıkyılı uzakta olması sebebiyle gökyüzünde kolayca bulabileceğiniz bir yıldız olan Procyon, ölü bir beyaz cüceyle beraber ikili bir yıldız sistemi oluşturmaktadır. 3,16 km/s dönme hızına sahiptir. Betelgeuse ve Sirius’la beraber Kış Üçgeni grubunu oluşturan Procyon, 24 Ocak’ta doruk noktasına ulaştığından görmemek mümkün değil.
ACHERNAR
Sıcak, B Sınıfı mavi bir yıldız olan Achernar, Eridanus Takımyıldızında bulunuyor. Beta ve Gamma yıldızlarıyla beraber birçok yıldızın oluşturduğu Eridanus Nehri’nin güney ucunu oluşturmaktadır. Adı, Arapçada ‘Nehrin Sonu’ kelimesinden türetilen yıldız Kuzey yarım kürede çok nadir görülür.
BETELGEUSE
Kızıl bir süperdev olan Betelgeuse’ün, güneşimizden bin kat daha büyük olduğu tahmin ediliyor. Yaklaşık 10 milyon yaşında olan Betelgeuse bir süperdev için oldukça yaşlıdır ve ömrünün sonuna yaklaşmaktadır.
Bu yazımı beğendiyseniz Adını Kuşlardan Alan 10 Nebula yazımızda ilginizi çekebilir.
Kaynaklar;
Wikipedia
AstrınomyTrek