“Abi resmen 1984 aynı Türkiye ya” Söylemlerinize Boyut Katacak 10 Distopya

Distopya dendiği zaman kültürlü bir giriş yapmak istiyorsanız Demir Ökçe okumanız gereken bir kitap. Neden diye soracak olursanız ilk distopya eserlerden biri olarak gösteriliyor. 1907 yılında yayınlanmış olması ise onu bambaşka bir yere koyuyor. Jack London bir sosyalist ve kitap içinde bunu bağıra bağıra gösteriyor desek yeridir. Roman özellikle faşist yapılanmanın dünyayı nasıl vahşete sürükleyeceğini ve devrimci duruşun nasıl olması gerektiğini anlatıyor. Twitter’da alıntı paylaşmanız için size benden bir kıyak.

Demir Ökçe ile deneyim kazanıp Biz kitabı ile yeni bir seviyeye geçiyoruz. Biz, benim de en sevdiğim distopya eserlerinden biridir. İnsanların hayatını ne kadar kısıtlanabileceğinin en büyük göstergesidir. Bilim her ne kadar gelişmişse de insanların karanlık bir zamanda yaşamasına engel olamamıştır. Bu aynı zamanda bilime sahip olunmuş bir dünyadır. Size burada iki alıntı bırakıp sonraki kitaba geçiyorum.

İkinci seviyeye geçtiğimize göre Cesur Yeni Dünya’yı da okuyarak artık distopya konusunda boyutlu ve derinlikli cümleler kurabiliriz. Bu, ortamlarda +1 puan kazandıracaktır. Artık karşılaştırmalı bir distopya okuyucusu oldunuz. Tebrikler. Cesur Yeni Dünya da diğer örneklerden çok uzak değil fakat burada anlatılan her şey sanki bir ütopya gibidir. İronik bir ütopya. Bu arada “Biz” gibi bu roman da 26. yüzyılda geçmektedir. İçeriğe dair pek detay vermeden 1984, Biz ve Cesur Yeni Dünya ile meşhur distopya üçlüsünü bitirmiş oluyorsunuz.

Ve şahane bir örnek olan Damızlık Kızın Öyküsüne hoş geldiniz. Mutluluk, iç huzur, toplumsal birliktelik gibi gibi konuları bolca duyup gördük, artık kadınların da değerini anlayıp iki seviye birden atlamanın zamanı geldi. Kadınların tüm hakları elinden alınmış ve umutsuz bir havası olan bu distopya eseri şahane bir başyapıt. Kitabın ayrıca iyi bir dizisi var.

Evet, seviyeler atlandı, kitaplar okundu. Fahrenheit 451 ile kitapların değerini anlama vakti. Kitapların yakıldığı ve okuyanın “çıldırdığı” bir distopya hayal edin. Fahrenheit 451’i okuduğunuzda belki kitapları biraz daha farklı görebilirsiniz. Listeyi buraya kadar takip ettiyseniz artık kitaplar hayatınızın vazgeçilmez bir entelektüel aktivitesi olabilir.

“Burdekin, Swastika Geceleri’inde yedi yüz yıllık Nazi hegemonyasının ardından bir Avrupa hayal ederken, faşizmin tehlikeleri hakkında uyarıda bulunmaktan daha fazlasını yapıyordu. Burdekin’in kitabı, faşizm analizlerini, Hitler ve onun döneminin özelliklerinin ötesine geçerek ifade etmesi açısından önem taşımaktadır. Faşizmin erkek hegemonyasının olağan gerçekliğinden, cinsiyet rolleri açısından erkek ve kadınları kutuplaştıran bir gerçeklikten nitelik olarak değil, nicelik olarak farklı olduğunu iddia eden Burdekin, davranışın “eril” ve “dişil” şekillerini hicvetmektedir. Bu açıdan Nazi ideolojisi, “erkeklik kültünün” en uç noktaya ulaşmış halidir. Erkeklik kültüne karşı öne sürülen güçlü argümanların yanı sıra bu bağlantı, Burdekin’in kitabını 1930 ve 1940’larda yazılmış diğer pek çok anti faşist karşı ütopya kitabından ayırır.”

Katharine Burdekin’in 1937 yılında yazdığı bu romanda kendi adını kullanmamıştır. Murray Constantine takma adıyla yazar ve öyle yayımlanır. Listemizde ikinci kez feminizm odaklı kitapla karşılaşıyoruz. Bunun sebebi hala öğrenecek çok şeyimizin olması ve bu kitapta Burdekin’in her şeyi çok açık ve net bir şekilde söylüyor. Birkaç alıntı ile bunu göstermeye çalışacağım.

Otomatik Portakal üzerine binlerce şey okumuş olabilirsiniz. Bu benim bile sıkıldığım bir konu açıkçası. Çok sevdiğim bir kitap olmadı. Filmini Stanley Kubrick 1971 yılında çekmesiyle kitap daha da değerlendi. Ortamlarda sinema alıntıları ile ve “Abi Corç orvıl ya” yerine “abi kübrik ya” demek istiyorsanız filmini mutlaka izleyin.

Körlüğün salgın hastalık gibi yayıldığı bir toplumda korku ve paniğin hakim olması sonucu ahlaki değerlerin çöktüğü bir dünyaya hoş geldiniz. Artık bu kitap ile birlikte seviyeleri takmayı bırakıp, oturup düşündüğümüz yeni bir boyuta geçiyoruz.

Bütün olaylar adı bilinmeyen bir ülkenin yine adı bilinmeyen bir şehrinde geçiyor. Bütün karakterlerin yine bir ismi yok. Herkesin bir sıfatı var ayrıca kitapta nokta ve virgül dışında herhangi bir noktalama işareti de yoktur.

Saramago okuyacağınız en ilginç yazarlardan biri diyebilirim -ki bunu okuduktan sonra “Görmek” kitabına mutlaka bakın.

Genelde çocukluğun en masum olduğumuz zamanlar olduğu söylenir. Sanırım bu kısım Golding’in aklına takılmış olacak ki, oturup böyle bir şaheser yazmış.