Gaylactic Spectrum Ödülleri

Öncelikle yanlış okumadınız evet Gaylactic. Bu ödül 1998 yılında Gay ve Lezbiyen Fandomunun* organizasyonu olan Gaylactic Network tarafından kuruldu. Birkaç yıl sonra 2002 yılında “Gaylactic Spectrum Ödülleri” olarak şimdiki halini alıyor.

Şimdi kısaca tanıtma aşamasını geçip işin önemli kısmına gelelim neden böyle bir fandom var? Neden böyle bir ödül verilmeye başlandı?

Gaylactic Spectrum Ödülleri, gey, lezbiyen, biseksüel veya cinsiyet değiştirmiş karakterlerin, temaların veya sorunlarının üzerine düşen bilimkurgu, fantezi ve korku eserlerini ödüllendirir.

1998’de yılında bu ödüllerin yaratılmasının sebebi bahsettiğimiz türler içinde pozitif-eşcinsel çalışmalarının veya cinsiyetsizlik gibi konuların tanınması için mevcut bir yol yoktu. Bu ödül ile hem bu gibi çalışmaların önü açılmış hem de yapılan çalışmaların daha fazla öne çıkması hedeflenmiş. Sanırım terzi kendi söküğünü dikmesi gerektiğinin artık bilincine varmış gibi duruyor.

Ülkemizde zaten bilimkurgu edebiyatının gördüğü ilgi ve alaka belli. Bu yüzden bilimde ne kadar ileri olduğumuzu uçan arabalar her kafanızın üstünden geçtiğinde fark etmeniz muhtemel. Böyle bir ödülden bahsetmek bile sıkıntılı olan bu ülkede eminim bu konular üzerine üretim yapanlar vardır. Eğer isterlerse Lagari Bilimkurgu olarak yer vermekten onur duyarız. Aynı gökyüzünün altında olmaktan ve o gökyüzüne bakıp özgürce hayal kurmaktan kimse kimseyi mahrum edemez. 

Her yıl belirli kategoriler üzerinden ödül veren ekip bu kategorilerin yıldan yıla değişebileceğini belirtmişler. Şu anda ödül verilen üç normal kategori ve Gaylactic Spectrum Awards jüri üyeleri tarafından seçilen 1998 yılından önce çıkan eserleri Onur Listesine dahil ettiği bir ödül bulunuyor.

Gaylactic Spectrum Ödül Kategorileri

En İyi Roman – Kuzey Amerika’da önceki takvim yılında yayınlanan ve önemli ölçüde olumlu LGBT içeriği içeren en iyi bilimkurgu, fantezi veya korku romanı.

En İyi Kısa Kurgu – Önemli ölçüde pozitif LGBT içeriği içeren, önceki takvim yılında Kuzey Amerika’da yayınlanan en iyi bilimkurgu, fantezi veya korku kısa kurgu çalışması.

En İyi Diğer Çalışma – Kuzey Amerika’da önceki takvim yılı içinde, önemli ölçüde pozitif LGBT içeriği içeren, roman olmayan, kısa kurgu olmayan herhangi bir ortamda yayınlanan en iyi bilimkurgu, fantezi veya korku çalışması. Buna çizgi romanlar, grafik romanlar, filmler, televizyon bölümleri, multimedya, antolojiler, hikaye koleksiyonları, oyun ürünleri, sanat eserleri, müzik veya diğerleri dahildir.

Hall of Fame – 1998’den önce yayınlanan ve önemli ölçüde pozitif LGBT içeriği içeren herhangi bir formattaki herhangi bir bilimkurgu, fantezi veya korku eseri Onur Listesi’ne alınabilir. Onur Listesi adayları, yalnızca Spectrum Ödülleri Jüri Üyeleri tarafından seçilir.

Daha önceleri jüride görev alan insanların bilgileri sitede yer alıyormuş ama daha sonra isim ve bilgileri kaldırmışlar sebebini şu şekilde açıklamışlar: “ Gaylactic Spectrum Ödüllerinin jüri üyeleri, LGBT fandomu içindeki gönüllülerden oluşan bir gruptur. Önerileri incelemek, adayları tartışmak ve kazananları belirlemek ve her kategorideki kısa liste önerilerini belirlemek için sayısız saatler harcıyorlar. Onların yorulmak bilmeyen çabaları olmasaydı, Gaylactic Spectrum Ödülleri işleyemezdi.

Jüri üyeleri çok çeşitli yerleri, ilgi alanlarını, geçmişleri, cinsiyetleri, cinsellikleri, yaşları ve daha fazlasını temsil eder. Önceki yıllarda ve yakın zamana kadar, jüri üyelerimizin her birinin adlarını ve şehir / eyalet bilgilerini listeledik. Ne yazık ki, bazı saldırgan muhabirler bu bilgileri jürilerin kişisel iletişim bilgilerini takip etmek için kullandı ve bu nedenle artık onlar hakkında herhangi bir bilgi listeleyemiyoruz.”

Ödül  1999 yılından bugüne kadar verilmeye devam etti. Bu yıl da aynı şekilde ödüllendirilmek üzere adayları belirleme aşamasındalar.

Geçmişte ödül alan birçok yazar var. Bunlardan en önemli isim sanırım Onur Ödülüne layık görülen Ursula K. Le Guin diyebiliriz.

Ödüller genellikle Gaylaxicon ve Dünya Bilimkurgu Fuarı gibi önemli sayıda LGBT katılımcı olan fuarlarda veriliyor.

2018 yılında sadece En İyi Roman ödülü verilmiş, kazanan ise Passing Strange isimli romanı ile Ellen Klages.

Fandom* : Kısaca hayran kulüpleri diyebiliriz ama öylesine toplanıp biz bu diziyi çok seviyoruz diyen tipler değillerdir. Fanlık seviyesinde takipçi ve üreticilerdir. Hugo gibi ödüllerde en iyi fan yazarları gibi ödüllerin olması bu gibi toplulukların ciddi üretimler yapmasından kaynaklıdır. Bilimkurgu edebiyatında büyük rağbet görüp birçok fandom ortaya çıkmıştır. Belki bir sonraki yazıda bunlara değinebilirim.