Geleceğin Yapay İnsan Türleri -1

Bilim insanları ne yaparlarsa yapsınlar hastalıkların, doğuştan gelen sakatlıkların ya da anomalilerin tedavisini bir yere kadar yapabiliyorlar. İhtiyaç halinde her an kişiye uygun organ bulmak mümkün olmuyor. Dahası insanlık yaşlılıkla da mücadele ediyor, yaşlanmanın önüne geçmek istiyor hatta ölümsüz olmak istiyor. İşte bu noktada kusursuz insan yaratmak ya da bir şekilde ölümsüz olabilmek için genetik müdahalelerin yanı sıra transhümanizm, posthümanizm ile ya da kimeralar oluşturarak yapay insan türleri ortaya çıkması mümkün olabilir.

Gelecekte yapay insan türleri farklı ırklar, farklı topluluklar oluşturabilecekleri gibi hastalanmamaları, yaşlanmamaları, daha zeki olmaları hatta ölümsüz olmaları sayesinde normal insanlardan ayrılabilirler. Yapay insan türleri üstün özellikleri sayesinde dünyanın kaynaklarını ele geçirerek gelecekte dünyayı yönetebilirler.

Bu yazı dizimizde bilim ve teknoloji sayesinde ortaya çıkabilecek yapay insan türlerini ve olası toplumsal sonuçlarını inceleyeceğiz.

1. Kusursuzlar, Yaşlanmayanlar

İnsan Genomu projesi ile insanın gen haritası neredeyse tamamen ortaya çıkarılmış durumda. Bu proje ile birlikte başlayan “genetik ayrımcılık” tartışmalarına rağmen CRISPR-Cas9 ile kolayca DNA üzerinde değişiklikler yapılabiliyor. Bilim insanları bu sayede kötü genleri çıkarıp yeni genler ekleyebiliyor. Bu teknoloji günümüzde kanser gibi kalıtsal hastalıklar taşıyan çocukları tedavi etmede kullanılıyor.

Ancak diğer yandan aynı yöntemle, istediğiniz ten rengine, istediğiniz göz rengine sahip, uzun boylu insanlar ortaya çıkarılabilir. Askeri amaçlarla acıya dayanıklı kolayca kas oluşturmaya eğilimli dayanıklı insanlar yapılabilir. Uzay yolculukları için, ani basınç değişikliğine, düşük oksijen oranlarına, radyasyona dayanıklı insanlar ya da daha zeki, hafızası daha güçlü insanlar oluşturulabilir.

İnsan genine müdahale ile ortaya çıkacak olan yeni insan sınıfı, elit insanlar topluluğuna somut bir anlam getirecek kuşkusuz. Zengin aileleler doğmamış çocuklarının genlerine yaptırdıkları müdahalelerle zihinsel, duygusal ve fiziksel olarak farklı insanların ortaya çıkmasına sebep olabilirler.

Gelecekte böyle bir ortamda insanların mensup oldukları sosyal sınıf, gen kalitesi ya da genetik oynamalarla doğuştan sahip oldukları üstün özelliklere göre tanımlanabilir. Orijinal genlere sahip insanlar gelecekte önemsiz olabilir hatta diğer insanlar tarafından hem fiziksel hem de ruhsal anlamda itilip kakılabilirler.

Stephen Hawking’in ölmeden önce çıkan “Brief Answers to the Big Questions (Büyük Sorulara Kısa Cevaplar)” kitabında konuyla ilgili olarak:

“Bu yüzyılda insanların zekâ ve saldırganlık gibi içgüdüleri değiştirmenin yolunu keşfedeceğinden eminim. Muhtemelen insanlar üzerinde genetik mühendisliği uygulamaların yapılması karşıtı yasalar kabul edilecek. Ancak bazı insanlar hafıza, hastalıklara karşı dayanıklılık ve ömür süresi gibi insani özellikleri geliştirme hırsına karşı koyamayacak. Bu tür insanlar ortaya çıktığında, geliştirilmemiş insanlarla ilgili önemli siyasi sorunlar olacak. Sıradan insanların soyu tükenecek ya da önemsiz hale gelecekler. Onlar yerine kendi kendilerini tasarlayan bir ırk olacak. İnsan ırkı kendilerini yeniden tasarlayabilirse, muhtemelen yayılacaklar ve diğer gezegenlerle yıldızlarda kolonileşecekler.” şeklinde anlatıyor.

İnsanlık araçlar geliştirmeye, yapay malzemeler üretmeye başladığı andan itibaren doğanın evrimsel süreçlerine karşı avantaj sağlamaya başladı. Güçlü barınaklar ve silahlar icat ederek önce doğal ortamda zayıf olan bireylerin vahşi hayvanlar tarafından avlanarak elenmesi önlendi. Daha sonra yiyeceklerini arayıp bulmak, kovalayarak avlamak yerine kendisi yetiştirerek doğanın kendisine bunları vermesini beklemekten kısmen de olsa kurtuldu. En sonunda ise ilaçları, hastaneleri icat ederek kısmen de olsa hastalıklardan ölümlerin önüne geçmiş oldu.

İnsanlık artık yeni bir aşamanın eşiğinde. İnsanlık organizmanın yazılım kodlarını çözmek üzere. Bu başarıldığı andan itibaren kodlar “hack”lenebilecek. Milyarlarca yıl önce ortaya çıkan tek hücrelilerden bu yana birike birike oluşan genetik kodlar değiştirilebilecek. Gereksiz kodlar atılarak istenmeyenler değiştirilebilecek. Ortaya farklı gen varyasyonlarıyla farklı insan türleri ortaya çıkabilecek.

Bilim ve özellikle tıp sadece sağlık için çalışmıyor, estetik, güzellik ve eğlence için de çalışıyor. Nasıl ki estetik cerrahi ile insanlar pek çok şeyi deniyorlarsa gelecekte genetik bilimi sayesinde farklı özelliklere sahip olmak isteyebilirler.

Bu yapılabildikten sonra mükemmel insanlar ortaya çıkabilecek. İnsanlar yaşlanmadıkları gibi, göreceli olarak çirkin insan olmayacak. Görme, işitme sorunları ya da simetri bozuklukları, vücut anomalileri olmayacak. İstenilen ten rengi, istenilen göz rengi, istenilen boy, kaslar, saçlar vs. gibi özelliklere sahip olunabilecek.

Nasıl ki tıp alanındaki gelişmelerden ve olanaklardan dünyanın her yerindeki insanlar eşit şartlarda yararlanamıyorsa bu olanaklardan da herkes yararlanamayacaktır. Nasıl ki modern şehirlerde yaşayan insanların içerisine kırsaldan bir insan girdiğinde hemen göze çarpıyorsa o zaman da göze çarpacak. Ama tahmin edersiniz ki bu seferki ayrımcılık çok daha farklı boyutlarda olabilecektir.

Genetik olarak mükemmel insanlar sıradan insanlardan daha zeki ve kurnaz olabileceği için gelecekte dünyayı bu insanlar yönetebilir. Bilim, teknoloji, siyaset gibi pek çok alanda yönetici pozisyonunda olabilecekleri gibi tüm ekonomik sistem bu insanların elinde olabilir.

Böyle bir ortamda sıradan bir insan olarak nasıl var olabileceğinizi hayal edebiliyor musunuz? Belki bu insanlar içerisinde kendinizi önemsiz ve gereksiz hissedebilir, belki de işsiz, evsiz kalabilir bu insanların yaşadığı şehirlerden uzak tutulabilirsiniz. Bu durum, kafanızda mükemmel insanların yaşadığı süper şehirlerin çevresinde bulunan varoşların olduğu distopik bir manzara canlandırabilir.

Ancak tam tersi de olabilir. Yeterince zeki olmak belki de çevreyi ve doğayı güzelleştirmek için gerekli potansiyele kavuşmayı da birlikte getirebilir. Yeterince zeki ve bilge olan insanların yönettiği bir toplum her çeşit insan için daha rahat ve huzurlu olabilir belki de. İnsanlara üstün özellikler ve ölümsüzlük sağlayan genetik müdahaleler herkes için uygulanabilir belki de o zaman. Siz ne dersiniz?

Diğer yandan ölümsüzlük, dini ve etik açıdan pek çoğumuz için büyük bir tabu olacak. Şayet ölümsüzlük herkes için mümkün olabilirse, ölümden sonraki hayata inananlar için önlerine bir yol ayrımı çıkacak. Bu aşamada kaç tanesi ölümü tercih edebilecek? Günümüzde 70-80 yaşında artık hayatının sonuna gelmiş ve birkaç yıl daha yaşayabilmek için hastanelerde mücadele eden imanlı insanlar için hiç yaşlanmamak ya da ölümsüzlük bir seçenek olarak karşılarında duracak.

Ölümsüzlük başarıldığında dünyanın her yerinde çeşitli dinlere mensup insanlar buna karşı çıkarak yasaklanması için baskı yapabilirler. Şayet yaşadıkları ülkelerde görüşleri baskın gelirse gerçekten de bu uygulama yasaklanabilir. Ancak başka ülkelerde uygulanması muhtemel olacaktır. 

Bu açıdan baktığımızda da ölümsüzlük her ne kadar herkes için mümkün olsa da sadece bazı insanlar için erişilebilir olacak gibi görünüyor. Böyle olursa da yapay türleşme ve yapay insan türlerinden oluşan insan toplulukları kaçınılmaz gibi görünüyor. 

Bugün nasıl ki hayatlarında bilim ve teknolojiyi referans alarak yaşayan insan toplulukları diğer topluluklardan düşünce ve davranış olarak bazı farklılıklar gösteriyorlarsa gelecekte tüm bunların yanı sıra fiziksel olarak da bazı farklılıklar gösterebilirler. 

Bilim ve teknolojiyi kullanma yeteneğine sahip toplumlar nasıl ki sosyal ve ekonomik açıdan diğer toplumlara göre bazı avantajlara sahipse gelecekte yapay insan türlerinin oluşturduğu toplulukların avantajları çok daha fazla olabilir.

Gelecekte doğal insanlardan oluşan topluluklarını Afrika, Amazonlar gibi dünyanın çeşitli yerlerinde yaşayan “daha doğal” insanlarla birlikte kaçınılmaz olarak yapay insan türlerinden pek çok açıdan farklı olacaklardır. Dolayısıyla insanlar için yapay türleşme ve insanlar arasında gen ayrımcılığı gelecekte mümkün olabilir. 

Genetik ayrımcılıkla ilgili yapılmış en iyi filmlerden birisi olan 1997 yılı yapımı “Gattaca” filmini izlemenizi tavsiye edebilirim.

Bilim insanları yeni bir yönten olarak DNA yerine XNA adını verdikleri yeri bir tür genetik materyal geliştirdiler. DNA 4 harfli iken XNA 6 harfli. Bu genetik materyalle yine insana benzer bir canlı oluşuyor. Ancak bu tartışılır. Bir sonraki yazımda buna değineceğim.

Kaynaklar, referanslar:

Kaynak 1

Kaynak 2

Kaynak 3